Definicje najważniejszych pojęć
1. Klasy ogólnodostępne
Klasy, w których dziecko z niepełnosprawnością uczy się wraz z 23-28 dziećmi pod opieką jednego nauczyciela
Dziecko z niepełnosprawnością znajduje się w klasie 23-28-osobowej pod opieką jednego nauczyciela. Czas poświęcony dziecku jest więc ograniczony. Często zatem dzieci z różnymi niepełnosprawnościami, szczególnie z niepełnosprawnością intelektualną, wymagające większego wsparcia i pomocy, nie radzą sobie w takich klasach. Rodzice powinni systematycznie współpracować z nauczycielami, pedagogiem i psychologiem szkolnym, by ich dziecko odnosiło sukcesy i chętnie chodziło do szkoły. To oni powinni dostarczać szkole informacji o samopoczuciu i postępach dziecka oraz domagać się warunków, form i metod nauki dostosowanych do jego indywidualnych potrzeb.
2. Oddział integracyjny/ klasa integracyjna
Klasa integracyjna liczy około 15-20 uczniów; liczba ta obejmuje 3 do 5 dzieci z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Praca w klasie integracyjnej wymaga ścisłej współpracy pedagoga z nauczycielem (zazwyczaj w danej klasie pracuje równolegle dwóch nauczycieli: jeden z wykształceniem ogólnym, drugi ze specjalnym, którego zadanie polega na pomocy w nauce dzieciom z niepełnosprawnością). Zwykle razem układają program wychowawczy lub kulturalny dla swoich uczniów, wystawiają oceny, uczestniczą w zebraniach z rodzicami.
Obaj nauczyciele czuwają, aby klasa stawała się zintegrowanym zespołem oraz aby każde dziecko czuło się w niej dobrze i robiło postępy na miarę swoich możliwości. Dodatkowo proces kształcenia wspomagają inni specjaliści: logopeda, psycholog, rehabilitant. Dzięki takim klasom dzieci z niepełnosprawnością mogą uczyć się w typowej grupie rówieśniczej i nie są izolowane (w takich typowych warunkach przygotowuje się je do życia w społeczeństwie), poza tym dzieci sprawne mają możliwość nauczenia się okazywania umiejętnej pomocy. Pomocy, tolerancji, a nie współczucia w stosunku do kolegów.
3. Oddział specjalny
Najczęściej uczą się w nich dzieci z jednym typem niepełnosprawności, np. z dysfunkcją narządu słuchu, wzroku czy też z niepełnosprawnością intelektualną. Klasa specjalna liczy od 4 do 16 dzieci (o czym stanowią przepisy prawa, w zależności od rodzaju niepełnosprawności), które znajdują się pod opieką pedagoga specjalnego. Jeśli są to klasy utworzone w szkołach ogólnodostępnych, w zależności od szkoły dzieci z niepełnosprawnością mają możliwość kontaktu ze zdrowymi dziećmi nie tylko na przerwach, ale także w różnych sferach działalności szkoły: podczas wspólnych uroczystości okolicznościowych, spotkań integracyjnych, turystyki, zajęć artystycznych itp.
4. Indywidualne nauczanie
Jest przyznawane dzieciom, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły. Dziecko może mieć przyznane od 4 do 16 godzin lekcyjnych tygodniowo (w zależności od typu szkoły, etapu edukacji). Rodzic powinien uczestniczyć w procesie kształcenia dziecka, śledzić jego postępy i uzupełniać pracę pedagoga. Przy indywidualnym nauczaniu istnieje możliwość udziału dziecka w życiu szkoły. Indywidualne nauczanie jest realizowane w oparciu o orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania, wydane przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną.