Sensacyjne odkrycie w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu

W Bibliotece Uniwersyteckiej odnaleziono dwadzieścia siedem nowych pozycji z prywatnej biblioteki braci Grimm, które od zakończenia II wojny światowej uchodziły za zaginione.  Odkrycie może pomóc w rozwoju badań nad twórczością autorów słynnego zbioru baśni. Odnalezione książki w wielu przypadkach zawierają zapiski wykonane ręką Jakuba i Wilhelma, którzy często wynotowywali na wyklejkach książek interesujące ich motywy. 

Zdjęcie otwartego starego notatnika z odręcznymi wpisami - grafika artykułu
Zdjęcie odręcznych wpisów w jednej z odnalezionych książek.

Odrycia dokonały Prof. Eliza Pieciul-Karmińska z Wydziału Neofilologii UAM oraz Renata Wilgosiewicz-Skutecka z Biblioteki Uniwersyteckiej. Poszukiwania trwały niemal pół roku.

Już w roku 2002 w "Katalogu inkunabułów Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu" prof. Wiesław Wydra zamieścił informację o sześciu woluminach (ośmiu inkunabułach i jednym starym druku z XVI w.) z prywatnej biblioteki Jakuba i Wilhelma Grimm. W lutym 2023 roku prof. Eliza Pieciul-Karmińska i Renata Wilgosiewicz-Skutecka postanowiły podjąć poszukiwania i sprawdzić, czy w zasobach uczelnianej biblioteki mogą znajdować się jeszcze inne książki z księgozbioru Grimmów, które w niemieckim katalogu Ludwiga Deneckego zostały odnotowane jako egzemplarze zaginione. Poszukiwania trwały do czerwca 2023 r., a zbiór znalezisk udało się powiększyć o dwadzieścia siedem pozycji. "Odnalezione w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu woluminy pochodzące z prywatnego księgozbioru braci Grimm, które od zakończenia II wojny światowej uchodziły za zaginione, mogą znacznie przyczynić się do rozwoju współczesnych badań grimmowskich, a ponadto dają nadzieję, że w zbiorach BUP znajdują się też inne - uważane za zaginione - pozycje z prywatnej biblioteki Jakuba i Wilhelma" - napisały badaczki w artykule opublikowanym w uczelnianym piśmie "Biblioteka". 

Co ciekawe, odnalezione książki w wielu przypadkach zawierają zapiski wykonane ręką Jakuba i Wilhelma, którzy często wynotowywali na wyklejkach książek interesujące ich motywy. Jak podkreślają naukowczynie, notatki te mają ogromną wartość dla badań nad spuścizną Grimmów, gdyż mogą dać wgląd w metodę ich pracy oraz dobór motywów (np. w baśniach). Aby dowiedzieć się więcej, konieczne byłoby rozpoczęcie wspólnych niemiecko-polskich badań nad opisem i opracowaniem notatek. 

Warto podkreślić, że księgozbiór braci Grimm jest traktowany w Niemczech jako osobny przedmiot badań i wystawiony w berlińskiej bibliotece w kształcie możliwie przypominającym księgozbiór, jakim Jakub i Wilhelm posługiwali się za swojego życia. 

W załączeniu przykładowe zdjęcie odręcznych wpisów oraz jedna z odnalezionych książek - pierwsze wydanie "Simplicissimusa" z 1699 roku, niezwykle cenny druk. 

Artykuł z pisma "Biblioteka" dostępny jest pod adresem: https://pressto.amu.edu.pl/index.php/b/article/view/38294/35512