Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Jest - po katedrze - największą gotycką świątynią Poznania. Ufundował ją król Władysław Jagiełło w 1406 r.; jej powstanie łączy się z legendą o trzech hostiach. Budowa położonego daleko poza murami miasta kościoła i przylegającego doń klasztoru Karmelitów Trzewiczkowych trwała dość długo; zakończono ją w 1470 r. W 1657 r.kościół został spalony przez wojska brandenburskie. Podczas odbudowy - zakończonej w 1664 r. - sklepienia nawy głównej i zachodni szczyt świątyni uzyskały formy barokowe.

Na przełomie XVII i XVIII w. dobudowano wieżę, w 1726 r. - kaplicę Matki Boskiej Szkaplerznej, a w poł. XVIII w. - zakrystię. Po kasacie klasztoru w 1823 r.kościół chylił się ku ruinie. przed rozbiórką uratowały go interwencje arcybiskupów Marcina Dunina i Leona Przyłuskiego. Po przeprowadzonym remoncie, w 1856 r. na krótko opiekę nad świątynią objęli reformaci. Później przez jakiś czas zajmowało ją wojsko, a od 1899 r. jest kościołem parafialnym.

Jest to budowla halowa. Trzy nawy rozdzielone są ostrołukowymi arkadami, wspartymi na profilowanych filarach. Do korpusu nawowego przylega wydłużone prezbiterium o takiej samej wysokości. Wnętrza rozświetlają gotyckie okna. W trzech z nich - w prezbiterium - zachowały się kamienne maswerki z XV w. Do świątyni prowadzą gotyckie portale z glazurowanych, różnokolorowych cegieł (wejście południowe zamurowane).

Prezbiterium przykryte jest gotyckim sklepieniem krzyżowo-żebrowym, ozdobionym w XVII w. barokowym ornamentem stiukowym. W nawie głównej znajduje się barokowe sklepienie kolebkowe z lunetami, w nawach bocznych zachowały się pierwotne sklepienia gwiaździste z XV w. Witraże w prezbiterium wykonał Stanisław Powalisz w 1950 r., w nawach bocznych i fasadzie - Zygmunt Kośmicki w 1967 r.

Ołtarz główny, ustawiony ok. 1726 r., jest prawdopodobnie dziełem Pompeo Ferrariego. Zdobi go obraz nieznanego malarza Ostatnia Wieczerza. Na ścianach prezbiterium wiszą duże portrety fundatora świątyni Władysława Jagiełły i jego żony Jadwigi z 1665 r., a przy łuku tęczowym portrety trumienne i blachy herbowe szlachty wielkopolskiej z XVII w.

Do prezbiterium przylega kaplica Matki Boskiej Szkaplerznej, wzniesiona wg projektu Pompeo Ferrariego, o ciekawej późnobarokowej polichromii (odsłoniętej w 1958 r.). W kaplicy trzy ołtarze i empora organowa o bogatej dekoracji regencyjno - rokokowej. Pośrodku nawy głównej znajduje się fragment dawnego ołtarza św. Onufrego, zrekonstruowany w 1925 r. Według tradycji, stoi on w miejscu, gdzie w końcu XIV w. znaleziono trzy hostie.

Położony na błoniach nadwarciańskich kościół był wielokrotnie zalewany podczas powodzi. Znajdują się w nim tabliczki dokumentujące poziom wody w 1698, 1736 i 1888 r. Wzniesiony równocześnie z kościołem klasztor - wielokrotnie przebudowywany - zatracił pierwotne cechy stylowe. Zachowało się w nim pomieszczenia przykryte późnogotyckim sklepieniem gwiaździstym, prawdopodobnie dawny refektarz. Na przykościelnym dziedzińcu stoi barokowa figura kamienna proroka Eliasza z poł. XVIIIw.

Tekst za: "Poznań od A do Z" pod redakcją Włodzimierza Łęckiego i Piotra Maluśkiewicza, Wydawnictwo Kurpisz S. A., Poznań 1998